De slag om de Grebbeberg vond plaats van 11 mei 1940 tot en met 13 mei 1940. De slag staat symbool voor het verzet van het Nederlands leger bij de invasie vanuit Nazi-Duitsland.

Documentaire over de Slag om de Grebbeberg

De Slag om de Grebbeberg: Een Cruciaal Gevecht in de Meidagen van 1940

De Grebbeberg, een strategisch gelegen heuvel nabij Rhenen, is onlosmakelijk verbonden met de zwaarste gevechten die Nederland heeft gekend tijdens de Duitse inval in mei 1940. Drie dagen lang, van 11 tot en met 13 mei 1940, vocht het Nederlandse leger hier een verbeten en heroïsche strijd tegen de oprukkende Duitse troepen. De Slag om de Grebbeberg staat symbool voor de moed en opoffering van de Nederlandse militairen die hun land verdedigden.

Waarom Was de Grebbeberg Zo Belangrijk?

De Grebbeberg was een cruciaal onderdeel van de Grebbelinie, een verdedigingslinie die de Duitsers moest tegenhouden. Vanaf deze verhoging, met zijn steile hellingen en uitzicht over de Rijn, kon een vijandelijke opmars effectief worden bemoeilijkt. De Nederlandse verdediging was hier sterk geconcentreerd, met loopgraven, kazematten en bunkers. Het doel was om de Duitse aanval te vertragen en zo de mobilisatie en evacuatie in het westen van Nederland mogelijk te maken.

Het Verloop van de Slag: Drie Dagen van Intense Strijd

De aanval op de Grebbeberg begon in de ochtend van 11 mei 1940. Duitse troepen, beter uitgerust en getraind, stuitte op onverwacht felle weerstand van de Nederlandse verdedigers. De gevechten waren uitzonderlijk bloedig en vonden plaats in de bossen, loopgraven en rondom de diverse verdedigingswerken.

• 11 mei: De Duitsers veroveren de eerste linie, de voorposten linie. Aan Nederlandse zijde vallen hier veel doden.
• 12 mei: De Duitsers veroveren de tweede linie, de frontlinie, en proberen de Grebbeberg op te trekken.
• 13 mei: In de nacht proberen de Nederlanders een grote tegenaanval, maar tevergeefs. Wanneer het Nederlandse leger een nog grotere tegenoffensief probeert te organiseren, weten de Duitsers deze al met stuka bommenwerpers in de kiem te smoren. Hierop volgend valt ook de laatste linie, de stoplinie.
  Na een korte pauze in de gevechten op de avond van 10 mei, zetten de Duitsers hun aanval in de ochtend van 11 mei met hernieuwde kracht voort. Er werd hevig gevochten om elke meter terrein. Nederlandse tegenaanvallen, hoewel dapper, konden de Duitse overmacht niet keren. De strijd was vaak man tegen man.

Op 13 mei 1940 trokken de Nederlandse troepen zich terug, en viel de Grebbeberg in Duitse handen. De weg naar het westen van Nederland lag open, wat uiteindelijk leidde tot de capitulatie van Nederland op 15 mei, na het bombardement op Rotterdam.

De Tragische Balans

De Slag om de Grebbeberg eiste een zware tol. Aan Nederlandse zijde sneuvelden honderden militairen. Ook de Duitsers leden aanzienlijke verliezen. De slag liet zien dat, ondanks een gebrekkige voorbereiding en een numerieke minderheid, Nederlandse soldaten met immense moed en vastberadenheid vochten voor hun vaderland. Maar het stond helaas ook toneel voor vele strategische besluiten, bij de Nederlandse legerleiding, die voor onnodig veel slachtoffers heeft gezorgd en achteraf ook controversieel zijn. 

Herdenken op de Grebbeberg

Vandaag de dag is de Grebbeberg een plek van diepe reflectie en herdenking.

• Militair Ereveld Grebbeberg: Dit indrukwekkende ereveld is de laatste rustplaats van meer dan 400 Nederlandse militairen die vielen in de meidagen van 1940, en andere oorlogsslachtoffers. Het wordt met grote zorg onderhouden door de Oorlogsgravenstichting.
• Nationaal Legermonument: Hier vindt jaarlijks op 4 mei de Nationale Herdenking plaats, waarbij de slachtoffers van oorlogen en vredesmissies worden herdacht.
• Grebbelinie Bezoekerscentrum: Dit centrum biedt uitgebreide informatie over de Grebbelinie en de Slag om de Grebbeberg, met tentoonstellingen en educatieve programma's.

Een bezoek aan de Grebbeberg is een indringende ervaring die de geschiedenis tastbaar maakt en ons herinnert aan de offers die zijn gebracht voor onze vrijheid. Het is van cruciaal belang dat we deze geschiedenis blijven vertellen en herdenken, zodat toekomstige generaties de lessen van de oorlog nooit vergeten.