Het beleg van Naarden vond plaats in 1813 en 1814. Het is een onbekend verhaal waarin Nederlandse, Britse en Russische troepen de Fransen aanvielen de vestingstad Naarden verdedigden.

Documentaire over het Beleg van Naarden

Het Beleg van Naarden (1813-1814): De Laatste Napoleontische Botsing in Nederland

Terwijl het grootste deel van Nederland in de herfst van 1813 de Franse bezetting vierde met de terugkeer van de Prins van Oranje, bleef één stad moedig, of hardnekkig, weerstand bieden: Naarden. Dit vestingstadje aan de Zuiderzee, strategisch gelegen en zwaar versterkt, werd het toneel van het laatste beleg op Nederlandse bodem in de Napoleontische tijd. Een strijd die duurde tot ver in 1814 en een zware tol eiste van de burgers.

Waarom Bleef Naarden Zo Lang Frans?

De vesting Naarden was van oudsher een belangrijke militaire schakel. Met zijn indrukwekkende wallen, grachten en bastions was het een bijna onneembare plek. Ten tijde van de terugtrekking van de Fransen na de rampzalige veldtocht naar Rusland en de Slag bij Leipzig, hielden Napoleons troepen vast aan de belangrijkste vestingen om hun achterhoede te dekken. Naarden was één van die cruciale punten.

De Franse commandant, generaal Nicolas-Joseph Maison, die na de nederlaag bij Leipzig het bevel voerde over de terugtrekkende Franse troepen in de Lage Landen, had de opdracht om belangrijke vestingen vast te houden. Naarden, met zijn sterke verdedigingswerken en strategische ligging aan de toenmalige Zuiderzee, was de perfecte plek om de geallieerde opmars te vertragen en de terugtrekking van de Franse hoofdmacht te dekken.

Het Beleg: Honger, Kou en Verzet

Het beleg van Naarden begon officieel in november 1813, kort nadat de geallieerde troepen (waaronder Pruisische, Russische, Engelse en later Nederlandse troepen) Nederland binnenrukten. Onder leiding van de Nederlandse generaal Kraijenhoff, en later ook Britse en Russische eenheden, werd de stad ingesloten.

De Franse bezetting van Naarden, onder bevel van generaal Jaques baron Quetard de la Porte, was vastberaden. Ze weigerden zich over te geven, ondanks de groeiende tekorten en de zware omstandigheden. Voor de burgers van Naarden was het een verschrikkelijke tijd:

• Honger en Ziekte: De voedselvoorraden raakten snel op en de bewoners leden onder hongersnood. Ziekten, zoals tyfus, verspreidden zich snel door de belegerde stad.
• Beschietingen: De stad werd regelmatig bestookt met artillerie, wat zorgde voor verwoesting en angst onder de bevolking.
• Sociale Spanningen: De relatie tussen de Franse soldaten en de uitgehongerde burgers verslechterde snel.

Ondanks de grote ontberingen hielden de Fransen stand. Napoleon Bonaparte was echter al gevangen genomen en verbannen naar Elba, maar de Franse commandant in Naarden geloofde het simpelweg niet. Talloze pogingen werden ondernomen om hem ervan te overtuigen, totdat het pas in mei 1814 eindelijk lukt. Op 12 mei 1814 gaven de laatste Franse troepen in Naarden zich over, ruim een maand na de val van Napoleon zelf. Naarden was daarmee de laatste plek in Nederland die officieel werd bevrijd van de Fransen.

Waarom is het Beleg van Naarden Belangrijk?

Hoewel minder bekend dan grotere veldslagen, heeft het beleg van Naarden een belangrijke plek in de geschiedenis:

• Symbool van het einde van de Franse tijd: Het markeerde de definitieve afsluiting van de Napoleontische periode in Nederland.
• Menselijke Kosten: Het illustreert op schrijnende wijze de menselijke tol van oorlog en belegeringen, vooral voor de burgerbevolking.
• Vestingbouwkunst: Het beleg toonde de effectiviteit van de 17e-eeuwse vestingwerken van Naarden, die de stad zolang onneembaar maakten.

Erfgoed en Herinnering in Naarden Vandaag

De vestingstad Naarden-Vesting is vandaag de dag een levend monument. De ring van wallen, poorten en grachten is prachtig bewaard gebleven en herinnert aan zijn militaire verleden.

• Vestingmuseum Naarden: Hier kunt u dieper in de geschiedenis van de vesting duiken en meer leren over het beleg van 1813-1814.
• Stadswandelingen: Verschillende wandelroutes leiden u langs de historische plekken en vertellen het verhaal van de stad en zijn belegeringen.

Het beleg van Naarden is een fascinerend stukje Nederlandse geschiedenis dat ons herinnert aan een tijd van grote veranderingen en de veerkracht van een kleine stad tegenover een wereldmacht.